اسامی حضرت زهرا س
فاطمه: جدا شده از هر بدي
پيامبر اكرم (ص) ميفرمايد: همانا من دخترم را فاطمه نام نهادم، زيرا بدون شك خدايعزّ و جلّ فاطمه و دوستان او را از آتش دوزخ بازداشته است.(1)
امام باقر (ع) نيز فرمود: هنگامي كه فاطمة زهرا (ع) پا به جهان نهاد، خداي تعالي فرشتهاي راامر فرمود كه اين نام (فاطمه) را بر زبان رسول مكرّم (ص) جاري نمايد. سپس پروردگار جهانيانفرمود: من به زلال علم شير را در وجود تو قطع كردم،(2) و تو را از ناپاكي بازداشتم. آنگاه امام باقر (ع) فرمودند: قسم به خداوند كه پروردگار متعال اين بانو را از علم انباشته و از ناپاكيهاي زنان در ميثاق ذرّ منع فرمودهو باز داشته است.(3)
صديقه: بسيار راستگو
صديقه يعني فردي كه هرگز دروغ نگفته و همواره گفتارش تصديق كنندة كردارش باشد و براستي كه حضرتصديقة كبري مَثَل روشن و اعلاي اين نام است، همانگونه كه امام كاظم (ع) نيز ميفرمايد: بيشكفاطمه (ع) بسيار راستگو و شهيده بود....(4)
مباركه: با خير و بركت
راغب در مفردات ميگويد: جايي كه خير الهي به صورتي كه قابل نگهداري و شمارش و اندازهگيري ومحدود كردن نباشد، و هر كس به آن بنگرد، فزوني محسوسي در آن خير ميبيند، گويند در آن بركت است و آنموضع، مبارك است.
در توضيح اين نام عزيز بايد گفت: خداوند انواع بركات و خوبيها را نصيب حضرت زهرا (س) نمود بهگونهاي كه نسل رسول خدا(ص) را در وجود او قرار داد و آن حضرت را مصداق بارز «كوثر»ـ خير فراوان ـ ساخت.
طاهره: پاكيزه از هر گونه گناه و پليدي
امام باقر (ع) از پدران خود چنين نقل ميكند: "فاطمة زهرا (س) بدان سبب كه از هرگونه پليديو گناه، پاك بود طاهره ناميده شد...".(5)
زكيّه : پيراسته و باتقوا
زكيّه به معني پاكيزه بودن از هرگونه پلشتي، گناه و يا صفات رذيله است. حضرت زهرا (س) مصداقبارز اين اسم ميباشد، همانگونه كه آن گرامي در بعضي زيارات به اين نام مورد خطاب واقع شده است: اَلسَّلامُعَلَيكِ اَيَّتُها الفاضلةُ الزَّكِيَّةُ؛(6)
راضيه: خشنود به آنچه خداوند برايش مقدر فرموده؛
حضرت زهرا (س) داراي صفت رضا بود، يعني هر سختي، مصيبت و رنجي را كه تقدير الهي براي اورقم زده بود، تحمل ميفرمود و رضاي خداوند را در آن جستجو ميكرد.
جابربن عبدالله انصاري گويد: روزي پيامبر(ص) وارد منزل فاطمة زهرا (س) شدند، درحالي كه عبايي از پشم شتر بر دوش حضرت فاطمه (س) بود و با دست آسيا ميكرد. پيامبر نگاهي بهفاطمة زهرا نمود و فرمود: عجله كن و تلخيهاي دنيا را برخود هموار نما، تا فردا (در بهشت) به نعمتهايجاودان آخرت نائل گردي، چرا كه خداوند آيهاي بر من نازل كرده و فرموده است: آنقدر پروردگارت به توميبخشد كه خشنود شوي: «و لسوف يعطيك ربك فترضي».(7)
مرضيه: مورد خشنودي و رضايت خداوند
از رفيعترين درجات نزد پروردگار درجة مرضيّين است كه خداوند همواره از نائلين به اين مرتبه خشنود وراضي ميباشد. زهراي مرضيه، برترين بانويي است كه همواره مورد رضاي خداوند قرار گرفته است. دربسياري از فرازهاي زيارات آن حضرت به اين معني اشاره شده است: اَلسَّلامُ عَلَيْكِ اَيَّتُهَا الرَّضِيَّةُ الْمَرْضِيَّةُ.
محدَّثه: كسي كه ملائكه با او سخن گويند
امام صادق ميفرمايد: همانا فاطمه (س)محدَّثه نام نهاده شد، زيرا فرشتگان پيوسته از آسمان فرودميآمدند و ـ همانگونه كه مريم دختر عمران را ندا ميدادند ـ او را نيز ندا ميدادند و ميگفتند:
اي فاطمه! خداوند تو را برگزيده و پاكيزه گردانيد و بر زنان جهان برتري داد. اي فاطمه!پروردگارت را فرمانبردار باش و در پيشگاه او سجود كن و با ركوع كنندگان ركوع نما!
از اين رو فاطمه (س) با فرشتگان سخن ميگفت و آنان نيز با او سخن ميگفتند.(8)
زهرا : درخشنده
از امام صادق (ع) سؤال شد: چرا فاطمه (س) "زهرا" ناميده شده؟ فرمود: زيرا هنگامي كه درمحرابش به عبادت ميايستاد، نور او براي اهل آسمان ميدرخشيد، همچنان كه نور ستارگان براي اهل زمينميدرخشد.(9)
برخي ديگر از نامهاي مشهور حضرت زهرا (س) بتول، حوراء، حوريه، ساجده، عذراء، كوكب،منصوره و مهديه است كه در اينجا به طور اختصار به شرح آنها ميپردازيم.
بتول: (هماره) پاك و مطهّر
بتول بانويي را گويند كه از عوارضي كه ديگر زنان در هر ماه بدان مبتلا ميشوند، مطهّر و مبرّاست.
رسول خدا (ص) فرمود: فاطمه را بتول ناميدهاند زيرا به واسطة فضل، دانش، ايمان وشرافتش از ساير زنان زمانه جدا گشته است. (10)
حوراء: فرشته مانند
پيامبر (ص) فرمودند: هرگاه مشتاق بهشت ميشوم، فاطمه (س) را ميبويم.فاطمه (س) بوي بهشت ميدهد. او فرشتهاي در قالب انسان است.(11)
حوريه: فرشته خصال
پيامبر اكرم فرمود: زهرا (س) خلقتي از فرشتگان دارد كه در قالبي از انسانها قرار گرفته است.(12)
ساجده: زني كه پيشاني بر درگاه حق بسايد
حضرت خديجه (س) فرمودند: فاطمه (س) آنگاه كه در رحم مادر بود با مادر خود سخنميگفت و آن زمان كه زاده شد، بر زمين سجده كرد و انگشتان خود را به طرف آسمان گرفت.(13)
عذراء: دوشيزه
اميرالمؤمنين (ع) فرمود: پيامبر اكرم (ص) به درگاه خداوند رو آورده، عرضه داشت ...خداوند! براي نزديك شدن به تو، بهترين زن برگزيده، مادر انوار مقدس (ائمهاطهار)، زن فرشته خصال و هميشهپاك، و بانوي عذراء، فاطمة زهرا را پيش تو شفيع قرار ميدهم.(14)
كوكب : ستارة درخشان
امام صادق (ع) دربارة سخن خداوند «اللهُ نورُ السَّمواتِ وَ الارضِ مَثلُ نورِهِ كَمِشكو'ة...» فرمودند:فاطمة زهرا ستارهاي نوراني در بين زنان اهل دنياست.(15)
منصوره : ياري شده (از جانب خداوند)
پيامبر فرمودند: اي اصحاب من! آيا ميدانيد فاطمه از چه خلق شده است؟ عرضه داشتند: خدا و پيامبرشبر اين مطلب آگاهترند. پيامبر (ص) فرمودند: فاطمه، فرشته انساني است و تنها انسان نيست.مردم ـ كه سخن پيامبر را در نيافتند ـ عرضه داشتند: اين مطلب برايمان مشكل شد! ميفرمائيد فرشته است وانسان!؟ اين چگونه ممكن است!؟
پيامبر فرمودند: ... جبرئيل يك سيب از بهشت برايم هديه آورد و سپس گفت: اي محمد! اين سيب را بخور.گفتم: اي دوست من! اين سيب هدية خداوند است، چگونه آن را بخورم؟ گفت: شما فرمان يافتهايد كه اينسيب را بخوريد. پس آن را شكافتم، ناگهان نوري از آن درخشيد، از آن نور در هراس شدم. جبرئيل ـديگربار ـ گفت: بخور! اين نور، نور فاطمة منصوره است.
گفتم: منصوره كيست؟ گفت: دختر شما خواهد بود كه اسمش در آسمانها منصوره و در زمين فاطمه است.
سؤال كردم: چرا در آسمان و زمين به اين نامها خوانده شده است؟ گفت: در زمين فاطمه است، زيرا آتشجهنم از شيعيان او برداشته شده، و از دشمنانش نيز محبّت او را گرفتهاند، و در آسمان او را منصوره گويند، بهخاطر سخن خداوند كه فرمود: "وَ يَومَئذٍ يَفرَحُ المُؤمِنونَ بِنَصراللهِ"؛ همانا فاطمه (س) ياري رساننده بهياران و دوستان خود ميباشد.(16)
مهديه : هدايت شده
فاطمه زهرا (س) از آن جهت مهديه ناميده شده كه مورد هدايت الهي قرار گرفته بود، و هر كس كهخداوند او را راهنمايي كند، هيچگاه گمراه نخواهد شد.
پيامبر اكرم (ص) نيز در سخنان خود به اين موضوع اشاره ميكند و به حضرتزهرا (س) ميفرمايد: توفيقات الهي هميشه همراه تو بوده، و تو بانويي، و زن فهميده و خردمندي، كه ازسوي خداوند هدايت و مورد الهام واقع شدهاي.(17)
منابع
1- عيون اخبارالرضا ،ج 2 ، ص 46.
2-توضيح مطلب اين است كه وقتي مي خواهند طفل را از شير بگيرند، جاي شير، به او غذاي كمكي مي دهند تا نوزاد از شير بريده شود * و خداوند نيز جاري علم را غذاي فاطمه قرار داده است .
3-كافي ، ج 1 ،ك الحجه ، ص 460.
4-همان ،ص 182.
5- بحار ج 43، ص 19.
6- بحار ج 100 ، ص 199.
7- فاطمه زهرا بهجه قلب المصطفي ، ج 1 ، ص 189.
8- علل الشرايع ، باب 146، ص 182.
9- بحار ج 43، ص 12.
10- لسان العرب ج 11 ، ص 43.
11- قال رسول الله : ففاطمه خوراء الانسيه فاذا اشتقت الي الجنه شممت رائحه.
12- قال رسول الله : ان فاطمه خلقت ً حوريه ً في صوره انسيه ( بحار ج 43 ، ص 7 ) .
13- فاطمه زهرا بهجه قلب المصطفي ج 1 ، ص 183.
14- عن علي بن ابي طالب (ع) قال : قال النبي (ص) : .... و اتقرب اليك يخيره الاخيار و ام الانوار و الانسيه الحوراء البتول العذراء فاطمه الزهراء ... ( بحار ج 96 ، ص 376. 384 ) .
15- قال ابوعبدالله عليهالسلام في قول الله تعالي « الله نور السموات و الارض مثل نوره كمشكوه ... » فاطمه كوكب دري بين نساء اهل الدنيا ... (كافي ج 1 ، ص 195 ) .
16-بحار ج 43 ، ص 17.
17-قال رسول الله : ... موفقه رشيده مهديه ملهمه ... ( بحار ج 22 ، ص 492 ) .
نظرات شما عزیزان: